تبیان، دستیار زندگی

حفره لایه ازن کوچکتر از همیشه

دانشمندان ناسا اعلام کردند حفره غول‌ پیکر لایه ازن درحال کوچک تر شدن است و به کوچک ترین ابعاد خود از سال ۱۹۸۸ تا به امروز رسیده‌ است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 زینب شاه مرادی - مرکز یادگیری تبیان
 حفره لایه ازن کوچکتر از همیشه
براساس گزارش واشنگتن‌ پست، این حفره در سال 2017 در وسیعترین حالت خود به وسعت 19.7 میلیون كیلومتر مربع رسید، یعنی دو و نیم برابر بزرگتر از وسعت ایالات متحده آمریكا.
اما در این شرایط نیز 3.4 میلیون كیلومتر مربع كوچكتر از سال گذشته بود،‌و از ماه سپتامبر به بعد نیز به مرور كوچكتر شده‌است. وضعیت اقلیمی گرمتر از معمول در لایه استراتوسفر عامل كوچكتر شدن این حفره از سال 2016 به بعد شده‌است، زیرا هوای گرمتر باعث دفع مواد شیمیایی مانند كلورین و برومین كه عوامل خوردنده لایه ازن به شمار می‌روند شده‌است.
اما اولین عامل كوچكتر شدن این حفره در دهه 1980 ایجاد شد، در آن سال‌ها استفاده از مواد شیمیایی خورنده اوزون در جهان ممنوع شد. پل نیومن دانشمند ارشد علوم زمینی مركز فضایی گودارد ناسا می‌گوید شرایط اقلیمی در جنوبگان گرمتر از حد عادی بود و همین باعث شده‌بود تا روند بزرگتر شدن حفره ازن كندتر شود. این پدیده مثل وقوع طوفان است، در برخی سال‌ها طوفان‌های كمتری رخ می‌دهند. امسال نیز سالی است كه شرایط اقلیمی باعث بهبود لایه ازن شده‌است.
این خبر پس از سالگرد 30 سالگی كشف حفره ازن منتشر شده‌است، كشفی كه در سال 1987 به تصویب و اجرای معاهده مونترال منجر شد، توافقنامه مهم بین‌المللی كه تلاش‌هایی جهانی را برای متوقف كردن استفاده از مواد شیمیایی ازبین برنده ازن آغاز كرد.
زوال لایه ازن بیشتر در بالای جنوبگان رخ داده بود، و برای ساكنان نیم‌كره جنوبی به نگرانی بزرگی تبدیل شده‌بود. ازن گازی بی‌رنگ و محافظ زمین در برابر تشعشعات فرابنفش است، تشعشعاتی كه می‌توانند منجر به سرطان پوست و انواع بیماری‌های چشمی شوند و از رشد گیاهان جلوگیری كنند.
دانشمندان در دهه 1970 دریافتند كه تركیباتی به نام كلروفلوروكربن‌ لایه باریك ازن را برفراز جنوبگان از بین می‌برد. از اواسط دهه 1980 تا 1990 حفره لایه ازن به نگرانی جهانی تبدیل شد، كه به همراه تعاریف و دلایل ترسناك باعث شد تا مردم برای مبارزه علیه بزرگتر شدن آن با دانشمندان همكاری كنند.
این نگرانی‌های شدید از ابتلا به سرطان پوست و بزرگتر شدن لایه ازن منجر به امضای معاهده مونترال میان 24 كشور مختلف جهان شد كه این تعداد به تدریج به 197 كشور رسید.
اكنون یافته‌های جدید نشان می‌دهد كه این معاهده علمی بین‌المللی سرانجام درحال به نتیجه رسیدن است. با این همه پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند این لایه تا سال 2070 به وضعیت اولیه خود باز نخواهد‌گشت،‌ به ویژه با كشف افزایش ماده شیمیایی دی‌كلرو‌متان در اتمسفر زمین كه از توانایی تخریب لایه ازن برخوردار است. درصورتی كه تراكم این ماده در اتنسفر بیشتر شود،‌می‌تواند ترمیم كامل لایه ازن را 30 سال به تاخیر بیاندازد. حفره لایه ازن در سال 2000 به بزرگترین حد خود رسید: 29.8 میلیون كیلومتر مربع.



منبع: http://hamshahrionline.ir